Zespół muzealno-dydaktyczny w kompleksie przyrodniczym Parku Narodowego „Puszcza Białowieska ” na terenie Republiki Białoruś
Białoruś, Obwód Brzeski, Rejon Kamieniecki
projekt – 2007
Zespół autorski:
Architektura:
mgr inż. arch. Janusz Kaczyński
mgr inż. arch. Barbara Miron-Kaczyńska
dr inż. arch. Adam Jakimowicz
stud. arch. Mateusz Leśniak
stud. arch. Stefan Kaczyński
Scenariusz wystawy: mgr art. plast. Lech Nowacki
Konstrukcje: mgr inż. Jan Krzysztof Grochowski
Zapiski i szkice do architektury
lokalizacja
Muzeum w kompleksie przyrodniczym Narodowego Parku „Białowieska Puszcza” na terenie Republiki Białoruś. Pod budowę wybrano leśną polanę – teren dawnej oczyszczalni ścieków. Dookoła lokalizacji rozciąga się bór sosnowo-świerkowy o wysokości drzew około 25-30 metrów.
miejsce
polana w lasach Puszczy Białowieskiej, w zachodniej części Białorusi, we wschodniej części Europy, – miejsce spotkań dzieci i młodzieży z przyrodą, nauką o przyrodzie, historią Puszczy Białowieskiej, historią człowieka w puszczy;
aspekt planistyczny
swobodna kompozycja architektury wpisanej w organiczną strukturę lasu nie ma w zamiarze wyznaczać zewnętrznych osi kompozycyjnych ani odniesień przestrzennych dla potencjalnych innych działań budowlanych; fizyczne oddziaływanie formy ma kończyć się przy oddalaniu się obserwatora wraz z jej stapianiem się z otaczającą zielenią; mentalnie pozostanie ujarzmioną przez architekturę polaną w puszczy;
zagospodarowanie terenu
Cel projektu to wpisanie współczesnych brył w przestrzeń leśnej polany na terenie puszczy z minimalnym uszczerbkiem dla jej walorów. Dojście do budynku przewidziano z asfaltowej drogi od strony północnej, ale przewiduje się też dochodzenie leśnymi drogami do południa – gdzie będzie zlokalizowany zespół zabudowań skansenu oraz od północnego zachodu – z usytuowanego w odległości około 200m hotelu z parkingami. Intencją projektu jest by całość lasu – wysokie drzewa, runo i krzewy – dotykała niemal ścian obiektu. Dojścia piesze do budynku wyłożone będą matowymi taflami ciętymi z lokalnego kamienia przerośniętego runem leśnym.
idea
– kontekstem bezpośrednim jest puszcza i przejawy działalności człowieka;
kontekstem mentalnym jest przestrzeń na styku wielu kultur;
– puszcza jest wolna od skutków działań planistycznych i nie oferuje form archetypicznych dla funkcji nowego typu;
– pomiędzy starożytnymi drzewami, pamiętającymi wiele setek lat, ośmielamy się osadzić enklawy, w których współczesny człowiek poznając przeszłość wybiega myślą w przyszłość;
funkcja
na Muzeum Puszczy Białowieskiej złożą się trzy bloki funkcjonalne:
- multimedialna ekspozycja muzealna
- centrum dydaktyczno-konferencyjne
- zespół administracyjno-biurowy;
struktura funkcjonalna
Obiekt składa się zespołów funkcjonalnych umieszczonych w poszczególnych bryłach: muzeum z ekspozycją multimedialną, centrum dydaktyczno-konferencyjne z salą konferencyjna i biblioteką, biura administracji parku narodowego.
Funkcje te zbiegają się w holu rozłożonym centralnie. Wejścia do budynku zlokalizowano w przeszkleniach domykających hol od południa i północy.
Obiekt składać się będzie z następujących części:
- muzeum z ekspozycją multimedialną – pow. użytk. ca 1400m2
- sala konferencyjna na ca 200 osób – pow. użytk. ca 300m2
- biura administracji parku narodowego – pow. użytk. ca 1600m2
- biblioteka z zespołem sal dydaktycznych – pow. użytk. 1400m2
- hol główny – pow. użytk. ca 800m2
- łącznie pow. użytk. ca 5500m2
forma
– z myśli o puszczy wykrystalizowały kształty brył zamykających funkcje: ściany sągów z pociętych pni o świeżym kolorze i rytmicznej powtarzalności faktury, miękkość wzgórza okrytego gęstwiną zieleni, matematyczny kształt skrzypiec porzuconych na pełnej chaosu i życia łące, słońce prześwitujące przez arytmiczne pnie i odgałęzienia konarów w koronach drzew; – na polanie, pośród nieskrępowanej, złożonej z setek pni i konarów struktury boru, ustawiono w swobodnym układzie trzy autonomiczne bryły: drewniany wielościan, miedziana łupina i betonowa kostka; pomiędzy te bryły wlewa się arytmiczna konstrukcja niosąca dach nad obszernym holem; konstrukcja ta swobodą struktury i miękkością obrysu aspiruje do organicznych kształtów otaczających ją koron drzew;
koloryt
złociste barwy drewna, ciepła biel betonu, srebrno-różowy granit, miedziana zieleń, – szlachetne, tradycyjne materiały i barwy zaczerpnięte z kolorytu starego lasu zestawione we współczesne i swobodne formy;
ikona
współczesna funkcja wpisana w strukturę Puszczy Białowieskiej z widokami na prastary bór, to unikatowe w skali światowej miejsce, gdzie tłem dla odbywających się tu lekcji, prowadzonych studiów czy dyskusji są zatrzymane w przeszkleniach budynku kadry cudownej przyrody;
koncepcja architektoniczna wnętrza
Architektura wnętrz odzwierciedlać będzie ideę główną projektu – przenikanie przestrzeni zewnętrznej i wewnętrznej. Naśladująca naturę struktura konstrukcji przekrycia holu głównego rozpartego pomiędzy bryłami głównych bloków funkcjonalnych ma uzupełniać tkankę puszczy, która zanikła niegdyś w obrębie polany – miejscu lokacji inwestycji. Hol otwierać się będzie do autonomicznych przestrzeni funkcjonalnych o odrębnych plastykach wnętrz – mroczna ekspozycja muzeum, zdyscyplinowana przestrzeń sali konferencyjnej, lekkie przestrzenie sal dydaktycznych i biurowych. Kolorystyka wnętrz opierać się będzie na kanwie materiałów naturalnych – drewno, beton, kamień, stal.
Janusz Kaczyński
Architekt
