Konkurs na opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej przebudowy i nadbudowy budynku przy ul. Branickiego 3 w Białymstoku na potrzeby siedziby Rady Miasta Białystok
Siedziba Rady Miasta Białystok
Białystok, ul. Branickiego 3
projekt – 2014
nagroda – 3 miejsce
Zespół projektowy:
mgr inż. arch. Barbara Miron-Kaczyńska
mgr inż. arch. Stefan Kaczyński
1. ANALIZA WARUNKÓW WYJŚCIOWYCH DO PROJEKTOWANIA:
Teren inwestycji zlokalizowany jest w śródmieściu Białegostoku, w granicach osiedla „Bojary”, w północnej pierzei ul. Branickiego, jednej z głównych ulic miasta. W bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się: od strony wschodniej i płd-wschodniej budynek Departamentu Obsługi Mieszkańców Urzędu Miejskiego w Białymstoku, od strony południowej i płd-zachodniej pas drogowy ulicy Branickiego wraz z przylegającą do niego zielenią publiczną w dolinie rzeki Białej, od strony zachodniej i płn-zachodniej budynek mieszkalny wielorodzinny, od strony północnej i płn-wschodniej budynki Hotelu Gołębiewski w Białymstoku. Istniejący wjazd od ulicy Branickiego zapewnia obsługę komunikacyjną budynków stojących w pierzei oraz nieruchomości, na których się one znajdują; dojazd do działki Hotelu, jako pomocniczy, wykorzystywany jest okazjonalnie. Na działce, w linii zabudowy ulicy, stoi zabytkowy budynek dawnej synagogi wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany (m.in. na potrzeby kina, klubu sportowego). W wyniku tych działań zatracono pierwotny układ architektoniczny budynku a także jego wystrój. Budynek dawnej synagogi jest ujęty w wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków, a cały teren znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej.
Główne ograniczenia inwestycyjne:
- wielkość działki,
- mało miejsca na parkingi
- służebność wjazdu na działkę sąsiednią przy ul. Branickiego 1
- bliskie sąsiedztwo budynku hotelu
- istniejący zabytkowy budynek synagogi
- ograniczona ilość kondygnacji nadbudowy nad istniejącym budynkiem wg. zaleceń
konserwatorskich i ekspertyzy konstrukcyjnej - istniejąca zieleń wysoka – szpaler drzew wzdłuż wjazdu
- koszt realizacji inwestycji – 9 mln. zł. netto
Konkluzje:
- program inwestorski wprowadza na działkę funkcję, która wymaga większej przestrzeni w części przyziemia budynku oraz większej powierzchni parkingowej i komunikacyjnej niż na to pozwalają parametry działki; projekt musi być pragmatycznym kompromisem między wymaganiami stawianymi dla poprawności zadanych funkcji a możliwościami ich realizacji
- należy zapewnić przejazd do sąsiedniego budynku;
- należy rozebrać części dobudowane do budynku dawnej synagogi, wyczyścić wnętrze, „odsłonić” pierwotny kształt bryły budynku
- rozbudowa i nadbudowa budynku wzdłuż linii zabudowy od ulicy – dopełnienie pierzei
- rezygnacja z wprowadzania parkingów podziemnych w kondygnacji podziemnej – z powodu wysokiego poziomu wód gruntowych budowa parkingów podziemnych wydaje się być zbyt droga i nieopłacalna przy teg typu inwestycji;
zmniejszenie powierzchni piwnicy do niezbędnego minimum (sanitariaty na potrzeby Sali posiedzeń, szatnia rezerwowa, pomieszczenia przyłączy oraz aneks gospodarczy, które wspomagają obsługę funkcji na parterze); - budynek siedziby Rady Miasta Białegostoku powinien być rozpoznawalną formą architektoniczną o czytelnym układzie przestrzennym i funkcjonalno-użytkowym;
- połączenie zabytkowej bryły budynku z nowoczesną rozbudową i nadbudową powinno stworzyć spójną całość;
2. ROZWIĄZANIA PROJEKTOWE:
- relacje przestrzenne i funkcjonalne z otoczeniem:
Projektowany budynek mieści się na działce zlokalizowanej przy ul. J. K. Branickiego. Położenie oraz kształt działki wymuszają sposób kreowania formy oraz planu budynku siedziby Rady Miasta Białystok. Bardzo logicznym zdaje się być dopełnienie pierzei przez nadbudowę istniejącego zabytkowego budynku dawnej synagogi a także rozbudowę wzdłuż ulicy. Wysokość projektowanego budynku jest ograniczona możliwością nadbudowy nad synagogą tylko jednej kondygnacji (wg. zaleceń konserwatorskich i ekspertyzy konstrukcyjnej), dla uzyskania właściwych proporcji w kontekście sąsiedniej zabudowy wprowadzamy szeroki gzyms zamykający cały budynek.
Istniejący dojazd na działkę, obsługujący również sąsiednie nieruchomości, zostaje ujęty bramą, powstałą po dodaniu dwóch kondygnacji nad nim. Miejsca parkingowe usytuowano wzdłuż przejazdu na działkę sąsiednią (8 miejsc parkingowych, w tym 3 dla niepełnosprawnych). Rozmiary działki nie pozwalają na realizację miejsc postojowych wg. wskaźników określonych w Planie Zagospodarowania (wymagane 12 miejsc). W takiej sytuacji szczegółowe warunki zabezpieczenia miejsc postojowych dla danej inwestycji określa umowa między Prezydentem Miasta Białegostoku a Inwestorem (par 66 ust.6 Planu Zagospodarowania). Bezpośrednie sąsiedztwo parkingu wielopoziomowego przy Hotelu Gołębiewski daje możliwość zabezpieczenia miejsc parkingowych w czasie sesji plenarnych (raz w miesiącu) oraz podczas posiedzeń komisji. Główne wejście do budynku znajduje się od strony ulicy, natomiast dodatkowe wejście dla pracowników i użytkowników parkingu zlokalizowano od strony podwórza. Zachowano okazałe drzewa przy granicy z Hotelem, wzdłuż ogrodzenia z Hotelem żywopłot ( wysokość około 2m) wydziela przestrzeń naszej działki.
- forma oraz stylistyka tworzywa architektonicznego:
Budynek siedziby Rady Miasta Białystok powinien być nowoczesną formą architektoniczną o specyfice budynku publicznego, budzącego respekt, ale i zaufanie, zawierając przy tym czytelny układ przestrzenny i funkcjonalny.
Ulokowanie tej funkcji w oparciu o istniejący zabytkowy budynek dawnej synagogi, w pierzei budynków o wystroju historyzującym jest dużym wyzwaniem. Pierwotnie budynek synagogi był budynkiem wolnostojącym; zgodnie z wynikami badań architektoniczno-konserwatorskich postanowiono oczyścić zabytkową strukturę z wtórnych przebudowań wewnątrz oraz rozebrać wszystkie części dobudowane do budynku w przeciągu minionych lat.
W przestrzeni wyznaczonej przez zachowane obwodowe ściany dawnej synagogi lokujemy Salę posiedzeń, która jest centralnym miejscem siedziby Rady Miasta. Wszystko co dzieje się dookoła jest podporządkowane tej funkcji. Otwarcie holu głównego na parterze przez dwie kondygnacje (na wysokość ściany zewnętrznej synagogi) oraz połączenie tej przestrzeni z foyer i salą konferencyjną na antresoli pozwala wydzielić tzw „dziedziniec wewnętrzny” doświetlony od strony ulicy i podwórza przeszkloną fasadą, którego oparciem jest odtworzona elewacja boczna zabytkowego budynku.
Bryła obiektu jaką proponujemy jest prostą, podłużną, jednolitą kompozycyjnie formą o wyjątkowo czytelnym układzie funkcjonalno-użytkowym. Odtworzoną starą bryłę obudowujemy nową kubaturą zachowując „powietrze”, dystans, który daje możliwość oglądania budynku synagogi w przestrzeni dziedzińca, jakbyśmy stali na zewnątrz. Nowe jest dodane, nie konkuruje a uzupełnia i podkreśla. Kondygnacja nadbudowana spina wszystko w jedną całość a mocny gzyms wieńczący zamyka elewacje, wyznaczając nową wysokość budynku jako całości.. Przeszklone ściany na styku z synagogą oraz pionowe pęknięcia doświetlające pomieszczenia nad bramą nadają obiektowi lekkości i transparentności.
Wejście główne od ulicy zaakcentowano przez wycofanie wiatrołapu w głąb budynku, tworząc w ten sposób wyraźną strefę wejściową.
Elewacja frontowa dawnej synagogi zrekonstruowana w formie uproszczonej, takiej, by oddać pierwotny charakter wystroju elewacji. Tradycyjnie otynkowano wszystkie ściany by ujednolicić ich wykończenie oraz podkreślić kształt bryły budynku oglądany ze wszystkich stron z zewnątrz i od środka.
Nowa kubatura tworzy ramę przestrzenną wokół budynku synagogi, ślusarka na styku starego z nowym wpuszcza światło i „powietrze”, tworzy dystans konieczny do utrzymania równowagi między bryłą budynku synagogi a nową, dobudowaną kubaturą. Wykończenie nowych elewacji płytą elewacyjną imitującą naturalny, szlachetny materiał mineralny nada jej współczesny, elegancki, stonowany charakter, który podkreśli wpisany weń budynek dawnej synagogi.
Kolorystyka, wykorzystane materiały i forma obiektu mają nadać budynkowi odpowiednią rangę oraz podkreślić charakter pełnionej przez Radę Miasta funkcji.
- układ funkcjonalny:
Projektowana siedziba Rady Miasta Białystok to podłużny, trzykondygnacyjny budynek ze zminimalizowaną piwnicą. Obiekt składa się z części istniejącej – zabytkowej dawnej synagogi oraz części dobudowanej, która uzupełnia pierzeję zabudowy ulicy dotykając ścian szczytowych budynków sąsiednich.
Na parterze budynku, w części nowej, znajduje się otwarty hol, który jest główną przestrzenią komunikacyjną siedziby Rady Miasta dostępną od ulicy i od podwórza. Stąd wchodzimy do Sali posiedzeń, stąd prowadzi komunikacja pionowa na wyższe kondygnacje (winda oraz schody prowadzące do klatki schodowej). W holu znajduje się portiernia z szatnią oraz ścianka identyfikacyjna Rady Miasta do konferencji prasowych i rampa oświetleniowa dla telewizji. Ze względu na małą przestrzeń możliwą do uzyskania na parterze sanitariaty i rezerwową szatnię do obsługi Sali posiedzeń ulokowano w zminimalizowanej kondygnacji piwnicy. Tam też znalazły się pomieszczenia techniczne (węzeł cieplny; przyłącze wody z wodomierzem oraz przyłącze elektryczne z rozdzielnią) oraz pomieszczenia gospodarcze i porządkowe. Nad holem wejściowym, na antresoli, znajduje się sala konferencyjna (pojemność min 50 osób) i foyer otwarte na hol główny oraz sanitariaty. W sali konferencyjnej wprowadzono systemową mobilną ściankę o dużej dźwiękoszczelności w systemie bez prowadnic podłogowych umożliwiającą podział dużej sali na dwie mniejsze. Pozwala to na jednoczesne i niezakłócone prowadzenie dwóch spotkań w tym samym czasie.
Budynek dawnej synagogi w całości został przeznaczony na funkcję Sali posiedzeń. Na jej zapleczu znalazło się pomieszczenie techniczne dla obsługi technicznej Sali oraz zaplecze socjalne (aneks kuchenny z małą jadalnią). Otwarta przestrzeń wnętrza dawnej synagogi znakomicie nadaje się na przystosowanie jej do potrzeb Sali Posiedzeń Rady. Zaprojektowana Sala pomieści min.155 osób (miejsca siedzące). Centralnie na podium usytuowano Prezydium Rady (5 osób); z boku, z lewej strony Prezydium, miejsca dla Prezydenta Miasta, Zastępców Prezydenta, Skarbnika i Sekretarza Miasta (8 osób); z boku, z prawej strony Prezydium, miejsca dla obsługi prawnej i technicznej (8 osób); przodem do Prezydium wydzielone miejsca dla Radnych (26 osób); przed nimi Mównica na krawędzi podium. Miejsca dla widowni na parterze (52 osoby, w tym 16 stanowisk dla dziennikarzy) i na antresoli (56 osób): łącznie widownia pomieści 108 osób. Miejsca na widowni zaprojektowano w układzie schodowym. Sala jest dostępna dla osób niepełnosprawnych z poziomu holu głównego i antresoli.
Na II piętrze (dobudowanym) zaprojektowano pomieszczenia związane z bieżącą pracą Biura Rady Miasta. W przestrzeni między klatką schodową a windą zaprojektowano hol, z którego wchodzimy do sekretariatu a stąd do gabinetu Przewodniczącego Rady oraz gabinetu Dyrektora Biura Rady. Wzdłuż korytarza ulokowano pokój Wiceprzewodniczącego Rady i pokój Radnych Rady Miasta oraz pokoje pracowników Biura, archiwum, pomieszczenie techniczno-magazynowe, serwerownię i pokój socjalny pracowników. Przy windzie znajdują się sanitariaty. Na zewnątrz, między fasadą szklaną a odtworzoną attyką bożnicy wydzielono niewielki taras dostępny z pokoju Radnych i Wiceprzewodniczącego Rady.
Odtworzone dwie klatki schodowe, które znajdują się w obrysie dawnej synagogi, umożliwiają komunikację pionową w całym obiekcie i są połączone ze sobą na ostatniej kondygnacji oraz na parterze wąskim holem wydzielonym ślusarką. Na parterze w tym holu przewidziano miejsce na kameralne spotkania z mediami na tle kurtyn identyfikacyjnych, stąd można też obserwować przebieg obrad będąc poza Salą.
